لوله داربستی [ انواع ، ویژگی ها و کاربرد ها ]
سوالات متداول
لوله داربستی یکی از انواع لوله های فولادی می باشد که از ورق نورد گرم (ورق سیاه) ۶ متری تولید می شود. لوله داربست در صنعت ساختمان سازی بسیار کاربرد دارد. لازم به ذکر است که لوله داربستی در صنعت به اسم لوله ۵ هم شناخته می شود.
- داربست مثلثی
- داربست چکشی ستاره
- داربست چکشی کاسه ای
- داربست معلق
- صنعت ساختمان
- صنعت نمایشگاهی
- انبارداری و نگهداری
- سازه‌های شهری و تبلیغاتی
- زیرساختهای ورزشی و عمرانی
- صنایع سنگین و کارخانه‌ای
لوله داربستی چیست؟
لوله داربستی یکی از انواع لوله های فولادی می باشد که از ورق نورد گرم (ورق سیاه) ۶ متری تولید می شود. لوله داربست در صنعت ساختمان سازی بسیار کاربرد دارد. لازم به ذکر است که لوله داربستی در صنعت به اسم لوله ۵ هم شناخته می شود.
لوله داربستی یا اسکافولد پایپ یکی از اجزای اصلی در ساخت داربست‌های فلزی است که برای دسترسی به نقاط مرتفع پروژه‌های عمرانی کاربرد دارد. این لوله‌ها معمولاً از ورق نورد گرم (ورق سیاه) و به روش درزدار(welded) تولید می‌شوند.
لوله داربست برای انتقال سیالات طراحی نشده و صرفاً نقش سازه‌ای دارد، به همین دلیل تحت تست‌های فشار یا نشتی قرار نمی‌گیرد. این محصول در دو نوع سبک و سنگین، با طول ۶ یا ۳ متر و ضخامت‌های بین ۲ تا ۳ میلی‌متر عرضه می‌شود.
سایز استاندارد آن ۴۸.۳ میلی‌متر قطر خارجی دارد و معمولاً با نام لوله نمره ۵ در بازار شناخته می‌شود. جنس این لوله‌ها ممکن است فولادی یا گالوانیزه باشد و با استفاده از بست‌های داربستی به هم متصل می‌شوند.
از آنجایی که داربست به‌صورت مستقیم با ایمنی کارگران در ارتباط است، کیفیت، سلامت ظاهری و استحکام لوله‌ها اهمیت بالایی دارد. قیمت لوله داربستی نیز تحت تأثیر عواملی چون قیمت ورق سیاه، ضخامت، برند تولیدکننده و میزان تقاضای بازار تعیین می‌شود.
انواع لوله داربستی
لوله‌های داربستی اغلب بر اساس روش ساخت به دو گروه اصلی نورد گرم و نورد سرد تقسیم می‌شن. مدل نورد گرم به خاطر استحکام بالاتر، در اجرای داربست‌ها بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیره. این لوله‌ها در انواع سازه‌های داربستی کاربرد دارن که بسته به نوع پروژه و موقعیت اجرایی، انتخاب می‌شوند.
داربست مثلثی
این مدل از فریم‌های مثلثی شکل ساخته می‌شود که به‌صورت نر و ماده در هم قفل می‌شوند. نصب و جمع‌کردن آن ساده است و به دلیل مقاومت بالا برای تحمل وزن‌های بالا عملکرد خوبی دارد.
داربست‌های چکشی
دارای دو نوع ستاره ای و کاسه ای هستند و از پایه های قائم و مهارهای افقی تشکیل شده که بدون نیاز به ابزار خاص مثل آچار، به‌راحتی نصب می‌شوند. این نوع داربست‌ها در ارتفاع‌های زیاد نیاز به مهاربندی ندارند و سرعت اجرای بالایی دارند.
داربست معلق
در مواقعی که امکان اجرای داربست از سطح زمین وجود ندارد، مثل نمای ساختمان‌های بلند، داربست معلق بهترین گزینه است. این مدل با کابل‌های فولادی به سقف سازه متصل شده و به حالت شناور باقی می‌ماند و حجم کمتری از لوله مصرف می‌کنند.
اجزای تشکیل‌دهنده داربست
داربست‌ها از جمله سازه‌های موقتی هستند که برای انجام عملیات ساختمانی در ارتفاع مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سازه‌ها از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند که هر یک نقش مهمی در استحکام، تعادل و ایمنی داربست دارند. در ادامه، اجزای اصلی تشکیل‌دهنده داربست را به‌صورت دسته‌بندی‌شده بررسی می‌کنیم:
۱. لوله داربست
لوله‌های داربست به‌عنوان اسکلت اصلی سازه داربستی شناخته می‌شوند و بسته به نوع و محل استفاده، دارای انواع و مشخصات متفاوتی هستند:
- جنس: لوله‌ها عمدتاً از جنس فولاد یا گالوانیزه ساخته می‌شوند.
- ساختار: در دو نوع درزدار و بدون درز (مانیسمان) تولید می‌گردند. نوع بدون درز مقاومت بالاتری داشته و برای کاربردهای حساس‌تر توصیه می‌شود.
- مشخصات فنی:
لوله‌های داربستی تحت فشار سیالات یا گاز قرار نمی‌گیرند، به همین دلیل فاقد مشخصات فشارکاری مانند لوله مانیسمان هستند.
- قطر: حدود ۴۸ میلی‌متر
- ضخامت: بین ۳٫۵ تا ۵٫۳ میلی‌متر
- طول: از ۱٫۵ تا ۶٫۴ متر
- وزن: بین ۶٫۴ تا ۲۷ کیلوگرم، بسته به طول و ضخامت
- انواع و کاربرد های آن:
- لوله سراسری: لوله‌های افقی اصلی که اسکلت اصلی داربست را شکل می‌دهند.
- لوله زیر تخته‌ای: در زیر تخته‌های محل ایستادن کارگران نصب می‌شوند تا وزن افراد و ابزار را تحمل کنند.
- لوله قطری (مورب): برای افزایش استحکام و حفظ تعادل سازه، به صورت زاویه‌دار بین بخش‌های مختلف داربست قرار می‌گیرند.
- لوله شمعی: لوله‌هایی که به شکل مایل، داربست را به زمین یا دیوار مجاور متصل می‌کنند تا پایداری بیشتری فراهم شود.
2. بست‌های داربست
برای اتصال لوله‌ها به یکدیگر یا به سازه‌های مجاور از بست‌های فلزی استفاده می‌شود. این بست‌ها در انواع مختلفی از جمله:
- بست تک‌پیچ
- بست دوپیچ
- بست گردان
- بست مغزی
هر نوع از این بست‌ها بسته به نوع اتصال موردنیاز (زاویه‌دار، مستقیم، متحرک و…) انتخاب می‌شود و نقش کلیدی در ایمنی و استحکام کل سازه دارد.
متعلقات و تجهیزات تکمیلی داربست
علاوه بر لوله‌ها و بست‌ها، برخی اجزا و قطعات کمکی نیز در اجرای داربست مورد استفاده قرار می‌گیرند:
- میله شکاف‌دار اتصال: برای متصل کردن دو لوله به صورت هم‌راستا یا زاویه‌دار.
- قید دیواره درگاهی: رابط بین داربست و سازه اصلی ساختمان برای افزایش ثبات.
- صفحه زیرستون (Base Plate): قطعه‌ای تخت که در زیر ستون‌های داربست قرار می‌گیرد و فشار وارده را به سطح زمین منتقل می‌کند.
- تخته داربست: محل ایستادن کارگران که معمولاً از جنس چوب مقاوم یا فلز ساخته می‌شود و روی لوله‌ها قرار می‌گیرد.
نکته :
هر یک از اجزای داربست، از لوله‌ها تا بست‌ها و متعلقات دیگر، نقشی کلیدی در پایداری و ایمنی سازه دارند. شناخت دقیق این اجزا و انتخاب مناسب آن‌ها بر اساس محل نصب، نوع پروژه و میزان بار واردشونده، از عوامل مؤثر در عملکرد بهینه داربست و حفظ ایمنی پرسنل ساختمانی است.
ویژگی‌های لوله داربستی
- مقاومت بالا در برابر فشارهای سازه‌ای
- طول عمر مناسب در شرایط آب‌وهوایی مختلف
- قابلیت نصب و بازکردن سریع در سازه‌های موقت
- قابلیت جوش‌پذیری و اتصالات آسان با بست‌های داربستی
- مقرون‌به‌صرفه بودن نسبت به سایر لوله‌های فولادی
کاربردهای لوله داربستی
۱. صنعت ساختمان
اجرای داربست فلزی برای فعالیت‌های ساختمانی در ارتفاع
استفاده در شمع‌کوبی، قالب‌بندی موقت و تثبیت سازه‌های بتنی
ایجاد ایمنی در زمان تخریب یا گودبرداری پروژه‌های ساختمانی
۲. صنعت نمایشگاهی
ساخت غرفه‌های نمایشگاهی و استیج‌های موقت برای همایش‌ها و رویدادها
استفاده در برپایی سکوها و سالن‌های موقت با ظرفیت متغیر
۳. انبارداری و نگهداری
ساخت قفسه‌های فلزی و سازه‌های سبک برای چیدمان کالا
تجهیز انبارها با قفس‌های نگهداری قابل حمل یا موقت
۴. سازه‌های شهری و تبلیغاتی
نصب تابلوهای تبلیغاتی موقتی یا فصلی
ساخت سازه‌های پشتیبان برای چادرهای صنعتی و کمپ‌های موقت
۵. زیرساختهای ورزشی و عمرانی
استفاده در ساخت سوله‌ها، پل‌ها و دهانه‌های فلزی موقت
نصب در رمپ‌های اسکی یا سازه‌های تمرینی موقتی در محیط‌های ورزشی
۶. صنایع سنگین و کارخانه‌ای
به عنوان تکیه‌گاه و پشتیبان در عملیات تعمیر و نگهداری کارخانه‌های سیمان، نیروگاه‌ها و تأسیسات زیرساختی
لوله داربستی چگونه تولید می‌شود؟
لوله‌های داربستی از نوع لوله‌های درزدار (welded) هستند که معمولاً به روش نورد گرم یا نورد سرد از ورق فولادی تولید می‌شوند:
۱. انتخاب نوع ورق فولادی
ابتدا ورق فولادی با توجه به نیاز پروژه انتخاب می‌شود. معمولاً از ورق نورد گرم (برای استحکام بیشتر) یا نورد سرد (برای دقت ابعادی بالاتر) استفاده می‌شود. رایج‌ترین گریدهای ورق ST37 و ST52 هستند.
۲. برش به ابعاد مناسب
ورق‌های فولادی به‌وسیله دستگاه‌های برش، به نوارهایی با عرض مشخص تبدیل می‌شوند. این عرض بر اساس قطر نهایی لوله تعیین می‌گردد.
۳. شکل‌دهی و خم‌کاری
نوارهای برش‌خورده وارد دستگاه رول‌فرمینگ شده و طی چند مرحله به‌تدریج خم می‌شوند تا به فرم دایره‌ای برسند.
۴. جوشکاری درز طولی
لبه‌های باز لوله در نقطه تماس به‌وسیله جوش مقاومتی الکتریکی (ERW) یا القایی (HFI) به‌صورت پیوسته جوش داده می‌شوند تا استحکام لازم ایجاد شود.
۵. اصلاح شکل و کالیبراسیون
لوله‌ها پس از جوشکاری وارد فرآیند صاف‌سازی و کالیبره شدن می‌شوند تا قطر خارجی و ضخامت دیواره دقیق تنظیم گردد.
۶. برش نهایی و بسته‌بندی
در انتها، لوله‌ها به طول‌های استاندارد (معمولاً 6 متر) برش داده شده، صاف‌کاری می‌شوند و پس از بررسی کیفیت نهایی، برای بسته‌بندی و ارسال آماده می‌شوند.
تفاوت لوله داربستی با لوله صنعتی
| ویژگی | لوله داربستی | لوله صنعتی (پروفیل سنگین) |
|---|---|---|
| فشار کاری | ندارد | دارد |
| کاربرد | داربست، سازه موقت | ماشین‌آلات، اسکلت سنگین |
| قیمت | ارزان‌تر | گران‌تر |
| نحوه نصب | بست و جوش | بیشتر جوشکاری |
عوامل مؤثر بر قیمت لوله داربستی
۱. ضخامت و قطر لوله
هرچه ضخامت دیواره و قطر خارجی لوله بیشتر باشد، وزن هر شاخه افزایش یافته و در نتیجه قیمت نیز بالاتر خواهد بود. معمولاً ضخامت‌های رایج بین ۲ تا ۳ میلی‌متر هستند.
۲. نوع و کیفیت ورق مصرفی
ورق‌هایی با کیفیت بالاتر (مانند ST52) استحکام بیشتری دارند اما گران‌تر هستند. نوع فرآیند تولید (نورد گرم یا سرد) نیز بر قیمت تمام‌شده اثر دارد.
۳. وزن نهایی شاخه لوله
قیمت لوله داربستی به‌صورت کیلویی محاسبه می‌شود، بنابراین وزن نهایی هر شاخه (بسته به ضخامت و طول) مستقیماً بر قیمت مؤثر است.
۴. برند یا کارخانه تولیدکننده
تولیدکنندگان معتبر داخلی مانند سپنتا، ساوه، اهواز، کالوپ، و فولادسازان دارای کیفیت متفاوتی هستند که بر قیمت اثر می‌گذارد.
۵. شرایط بازار و هزینه‌های جانبی
نوسانات قیمت دلار، نرخ حمل‌ونقل، هزینه انرژی و مواد اولیه، میزان عرضه و تقاضا و حتی محدودیت‌های فصلی، همگی باعث تغییر در نرخ روز لوله داربستی می‌شوند.
سخنی با شما
شرکت فولاد گستر کیان جاودان به عنوان یکی از پیشگامان در زمینه تأمین و فروش انواع لوله‌های صنعتی، با ارائه محصولاتی متنوع و با کیفیت بالا، توانسته است نیازهای متعدد پروژه‌های صنعتی، ساختمانی، و زیربنایی را برآورده سازد.
این شرکت، با بهره‌گیری از تجربه و دانش فنی تیم متخصص خود و همچنین تأمین کنندگان معتبر داخلی و بین‌المللی، انواع لوله‌های فولادی، استنلس استیل، مسی، و پلیمری را در مشخصات و استانداردهای گوناگون عرضه می‌کند.
فولاد گستر کیان جاودان با تأکید بر کیفیت، دوام، و قیمت رقابتی محصولات خود، همواره کوشیده است تا بهترین راه‌حل‌ها را جهت تامین اجزای مورد نیاز پروژه‌های مختلف به مشتریان خود ارائه دهد، و با پشتیبانی و خدمات پس از فروش مطلوب، اطمینان از رضایت کامل مشتریان را فراهم آورد.
منبع: